Duizeligheidsklachten

Wat is duizeligheid?
Een duizelig gevoel is moeilijk onder woorden te brengen. Niet iedereen bedoelt hetzelfde met het begrip duizeligheid. Er bestaan verschillende vormen van duizeligheid. In het algemeen verstaat men het gevoel dat beleefd wordt als de relatie tot de ruimtelijke omgeving verstoord is. Duizeligheid is altijd een symptoom, het is nooit een zelfstandig ziektebeeld.

Duizeligheid is een veel gehoorde klacht
Op het spreekuur van de huisarts is duizeligheid een veel gehoorde klacht. Als hoofdklacht komt het voor bij 3 tot 14% van de patiënten die een huisarts bezoeken. Het is ook een klacht die sterk leeftijdsafhankelijk is. Met name bij mensen ouder dan 65 jaar komt duizeligheid veel voor. Duizeligheid kan als zeer bedreigend worden ervaren: het brengt de mens letterlijk en figuurlijk uit balans. Er kan een gevoel van onzekerheid ontstaan dat zich over alle aspecten van het dagelijkse leven uitstrekt. De sociale en maatschappelijke gevolgen van duizeligheid zijn vaak groot. Zeker bij oudere mensen kan het soms leiden tot verlies van zelfstandigheid.

Het evenwichtsorgaan
Ieder mens krijgt voortdurend informatie over de ruimte om zich heen en over de positie die het lichaam daarbinnen inneemt. Die informatie is afkomstig van de volgende zintuigsystemen:
1. De evenwichtsorganen. Het evenwichtsorgaan is gelegen in het rotsbeen en vormt met het binnenoor het slakkenhuis. Het evenwichtsorgaan is gevoelig voor de stand van het hoofd en voor veranderingen van de bewegingssnelheid van het hoofd.
2. Het tweede belangrijke zintuig dat onze oriëntatie beïnvloedt, zijn de ogen. Dit weet iedereen uit eigen ervaring: als je de ogen sluit, is lopen of stilstaan moeilijker.
3. Ten slotte beschikken we over het zogenoemde ‘diepe’ gevoel in spieren en pezen. Vooral de signalen uit wervelkolom geeft informatie over de stand van het lichaam en van het hoofd ten opzichte van het lichaam.

Al deze informatie, van de evenwichtsorganen, de ogen en het diepe gevoel, wordt verwerkt in de hersenstam en de kleine hersenen. Van daaruit gaan prikkels naar de spieren van het lichaam, zodat houding en evenwicht worden aangepast en bewaart. Er gaan ook signalen met informatie naar de grote hersenen waar het bewustzijn zit. Wanneer daar verkeerde of nog niet bekende signalen binnenkomen, ontstaat het gevoel van duizeligheid. Duizeligheid is dus de ervaring van een gevoel, dat op zichzelf, net zoals pijn, niet kan worden gemeten. Van pijn weten we vaak waar het vandaan komt. Van duizeligheid meestal niet en dat maakt het zoeken naar de oorzaak van de klacht soms erg lastig. De drie meest voorkomende vormen van duizeligheid zijn:
– Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid (BPPD);
– Neuritis Vestibularis;
– Ziekte van Ménière.

Vormen van duizeligheid
Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid (BPPD)
BPPD is de meest voorkomende vorm van duizeligheid. De klachten bestaan uit telkens terugkerende, kortdurende aanvallen van draaiduizeligheid. Een aanval wordt uitgelokt door het hoofd in een bepaalde richting te draaien. Het omdraaien in bed, achterover gaan liggen of overeind komen, bukken, opzij en omhoog kijken en dergelijke zijn uitlokkende momenten die draaiduizeligheid veroorzaken. Het kan soms enkele seconden duren voordat de duizeligheid na het omdraaien begint. Tijdens een aanval ziet de persoon met BPPD de omgeving om zich heen draaien en heeft hij/zij moeite om in balans te blijven. De klachten kunnen in de beginfase zeer hevig zijn, waarbij ook misselijkheid kan optreden. De klachten zijn vaak ’s ochtends het hevigst en door gewenning kunnen zij in de loop van de dag of na een aanval afnemen.

De meeste mensen met BPPD bevinden zich in de leeftijdsgroep van 50 tot 70 jaar. BPPD is een onschuldige, maar lastige vorm van draaiduizeligheid die meestal na verloop van tijd weer overgaat.

Neuritis vestibularis
Neuritis vestibularis is een ontsteking van het binnenoor, wat gekenmerkt wordt door acuut optredende, heftige draaiduizeligheid die langzaam in de loop van dagen tot weken weer afneemt. De persoon voelt zich doorgaans ernstig ziek. Men ligt de eerste dagen het liefst op bed en de normale werkzaamheden kunnen nauwelijks worden uitgevoerd. In het begin gaat de draaiduizeligheid vaak gepaard met misselijkheid en braken.

Na de heftige duizeligheid volgt een periode van wankelheid, geleidelijk overgaand in een enigszins onzeker gevoel bij snelle hoofdbewegingen. Vaak heeft de patiënt in de weken of maanden hieraan voorafgaand een bovenste luchtweginfectie doorgemaakt.

Ziekte van Ménière
Bij de ziekte van Ménière is er sprake van een niet goed werkend binnenoor, waardoor klachten van slechthorendheid, duizeligheid en oorsuizen ontstaan. Veelal verloopt deze ziekte aanvalsgewijs. Zo’n aanval gaat samen met duizeligheid (vertigo), misselijkheid, braken en met het horen van geluiden die niet uit de omgeving komen.

De vertigo gaat gepaard met misselijkheid en braken. Het gehoorverlies is eenzijdig, fluctueert en treft met name de lage tonen. Daarnaast is er tijdens een aanval sprake van oorsuizen en/of een vol gevoel in het oor. De aanvallen zijn invaliderend en duren meestal één uur tot enkele uren. Daarna herstelt het gehoor weer, echter steeds minder goed. Indien de aanvallen aanhouden, leidt dit uiteindelijk tot een vlak perceptief gehoorverlies van ongeveer 50-60 dB. Het beloop van de aandoening is onregelmatig en kan zich beperken tot enkele aanvallen, maar ook jaren voortduren. De aanvalsfrequentie varieert fors.

De aandoening komt voor bij 10-150 per 100.000 inwoners. In ongeveer 10% van de gevallen zijn in de loop der tijd beide oren aangedaan. Vrouwen zijn vaker aangedaan dan mannen. Patiënten vertellen veelvuldig dat stress een luxerend moment is voor een aanval.

Behandeling
In onze praktijk is Marguerite Tirion gespecialiseerd in het onderzoeken en behandelen van duizeligheidsklachten. Marguerite is  geschoold door Kenniscentrum Duizeligheid in Apeldoorn en aangesloten bij het Duizeligheidsnet van Duizeligheidscentrum Apeldoorn (Gelre ziekenhuis). Klik hier voor meer informatie.

In april 2022 heeft Marguerite Tirion de masterclass Advanced Rehabilitation for Vestibular Disorders and Cervicogenic Dizziness’ gevolgd in Amsterdam. Onder leiding van de Canadese fysiotherapeut Nicole Acerra, een vooraanstaand expert op het gebied van duizeligheidsklachten, heeft zij zich hierin verder gespecialiseerd.

Bron: Kenniscentrum Duizeligheid